بررسی عدالت اقتصادی از دیدگاه دین اسلام

بررسی عدالت اقتصادی از دیدگاه دین اسلام دانلود بررسی عدالت اقتصادی از دیدگاه دین اسلام

دسته بندی	اقتصاد
فرمت فایل	docx
حجم فایل	38 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	10

این مقاله به صورت جامع نوشته شده است و منابع و فهرست بندی آن به روش APAمی باشد

چکیده

عدالت، مخصوصا عدالت اقتصادی، ویژگی بسیار مهم دولت اسلامی است و در کنار تقوا، شاخص جامعه اسلامی به شمار می رود. مفهوم عدالت اقتصادی، مراعات حقوق اقتصادی است و زمینه ساز تحقق اهداف عالیه اسلامی می باشد. معیار عدالت، اهداف عدالت، تقدم عدالت بر رشد و توسعه و اینکه کارآیی لازمه عدالت است، از محورهای مهم مبحث عدالت اقتصادی است. علی رغم آنکه همه فرهنگها و مکاتب، خواهان عدالت اقتصادی و مدافع آن هستند ولی دین مقدس اسلام، آنگونه که امیرالمؤمنین علی(ع) بحق زبانِ گویا و مجری صادق آن بوده اند، خاستگاهها، پیامدها و اهداف خاص خود را دارد.

کلید واژه – عدالت ، دین اسلام ، عدالت اقتصادی.

 

مقدمه :

تا دهه 1970 میلادی ، کارشناسان اقتصادی ، توسعه را معادل رشد اقتصادی می دانستند . امروزه نیز بسیاری از اقتصاددانان توسعه ، افزایش نابرابری درآمد را مانع رشد و توسعه رشد اقتصادی می دانند ، پس ضرورت ایجاب می کند در برنامه های توسعه ، شاخص های عددی برای شکاف درآمدی و نزدیک شدن به شرایط عدالت اقتصادی و توزیع عادلانه تر درآمد منظور شود .

عدالت از مفاهیمی است که جامعه نسبت به آن شناخت کمی داشته و دارد و همواره می کند که نسبت به آن شناخت پیدا کند . در تعریف موضوع عدالت بین نظام ها و مکاتب اقتصادی تفاوت وجود دارد . در واقع مبانی ، مفهوم ، جایگاه ، شاخص ها و راهکار های تحقق عدالت در مکاتب گوناگون فکری ، متفاوت است .

عدالت اقتصادی ، بارزترین نماد عدالت در صحنه ی عدالت اجتماعی است . از عمده ترین وظایف دولت و حاکمیت اسلامی ، فراهم آوردن زمینه های مناسب برای فراگیر شدن قسط و عدل ، بروز خلاقیت های گوناگون انسانی و هموار کردن مسیر فعالیت های اقتصادی و تولیدی با ارائه فرصت های برابر و عادلانه ، رفع تبعیضات ناروا و فراهم کردن امکانات لازم در هر مقطع و هر بخش است .

ما در این تحقیق می خواهیم عدالت اقتصادی را در نظام اسلامی مورد بررسی قرار دهیم .

 

 

تعاریف عدالت اقتصادی :

تعاریف مختلفی از عدالت ارائه شده است :

عدالت به عنوان معیار فرادینی ، در لغت به معنای مساوات ، برابری ، میانه روی ، توازن ، حد متوسط ، انصاف ، استقامت ، و غیره استفاده شده است . ( توتونچیان و عیوضلو ، 1379 )

به عقیده دکتر شریعتی عدالت به معنای برابری طبقاتی ، نفع استثمار فرد از فرد و طبقه از طبقه ، نفی تضاد و تبعیض اقتصادی ، حقوقی و اجتماعی و غیره نیاز بزرگ کشورهای اسلامی در دنیا و جهان سوم است. عدالت از نظر فارابی توزیع اصولی نیازهای اساسی مردم است و حکومت وسیله ای برای تحقق عدالت در نظر گرفته می شود . در عین حال فارابی و نیز خواجه نصیر طوسی عدالت را فضیلت بهتر انسانی نیز تلقی می کنند . (فتحانی ، 1388 )

عدالت در اندیشه رالز ، عبارت است از حذف امتیازات بی وجه و ایجاد تعادلی واقعی در میان خواسته های متعارض انسان ها ، تا به این صورت امتیازات و خواسته های نا به جا از ساختارهای اجتماعی حذف شود و تعادل در ساختار اجتماعی حاصل شود . در نظر رالز همانطور که هر نظریه ی علمی که مخالف حقیقت باشد باید طرد شود . هر نهاد اجتماعی اگر مخالف عدالت باشد باید لغو یا اصلاح گردد . ( دادگر و آرمان مهر، 1388)